Gieo dó ngồi ngó là triển lãm cá nhân lần thứ 9 của nghệ sĩ Bùi Chát, diễn ra từ 26/11 – 3/12/2024 tại Maii Artspace 72/7 Trần Quốc Toản, phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP.HCM.
Gieo dó ngồi ngó là triển lãm thứ 9 của Bùi Chát. Bộ sưu tập này gồm 23 bức tranh mực tàu màu nước trên giấy dó được anh sáng tác chủ yếu trong năm 2022, và vài bức trong năm 2024.
Tác giả đã ứng dụng một kỹ thuật riêng biệt, cộng với bút pháp linh hoạt, lúc mềm mại uyển chuyển lúc mạnh mẽ dứt khoát, đã tạo ra những bức tranh màu nước có hiệu ứng như sáp dầu
Tuy vẫn sử dụng phong cách nghệ thuật đặc trưng của mình, nhưng trong loạt tranh Gieo dó này, Hội họa tình huống của Bùi Chát đã được biến ảo phù hợp trên chất liệu mới là giấy dó, tạo nên một bề mặt lạ, vừa theo hướng thể nghiệm đương đại vừa gợi nhớ hội họa truyền thống phương đông.
9 cuộc triển lãm với gần 300 bức tranh, chưa bao giờ thấy Bùi Chát đặt tên cho các bức tranh một cách rõ ràng, cụ thể. Phần lớn các tên tranh đều là Không đề và được đánh số theo thứ tự, hoặc tên tranh được đặt theo tên triển lãm và được đánh số. Bùi Chát cho biết, vì không muốn áp đặt hay định hướng cách hiểu nghệ thuật cho công chúng nên anh không muốn đặt tên cho tác phẩm, ngoài ra với Bùi Chát thì một cái tên cụ thể nào đó sẽ không bao giờ diễn đạt được diễn biến thực sự của các tình huống.
Loạt tranh màu nước mà Bùi Chát vẽ trên Giấy Dó ở triển lãm lần này mang đến một trải nghiệm nghệ thuật độc đáo và sáng tạo. Việc sử dụng kỹ thuật vẽ khô với những nét thiếu, đứt gãy… không những tạo ra sự thú vị trong từng bức tranh mà còn gợi nhớ đến nghệ thuật thư pháp truyền thống. Những nét vẽ này không chỉ tượng hình những con chữ, những bài thơ haiku trừu tượng, mà còn là cảm xúc tuôn trào như không control được của một người nghệ sĩ vừa là nhà thơ đương đại, vừa là hoạ sĩ, thể hiện qua từng đường nét.
Giấy dó, với kết cấu và bề mặt đặc biệt, tạo điều kiện lý tưởng cho việc thể hiện bằng màu nước (water color) với độ thấm nhanh của giấy và loang của màu. Người vẽ cũng có thể tạo ra những hiệu ứng bề mặt giống như sáp dầu hay pastel khi vẽ khô, chỉ lướt nhẹ bề mặt giấy với lượng ngậm màu của cọ lông mềm ít nước, nó mang lại cảm giác thô ráp, đứt gãy… và đầy sức sống. Sự tương phản giữa những nét vẽ khô và những mảng màu nước hòa quyện tạo ra một không gian nghệ thuật phong phú, đa chiều.
Chia sẻ thêm về thông điệp của cuộc triển lãm, Bùi Chát cho biết: “Gieo dó là một kiểu gieo nghệ thuật, gieo tinh thần của tác giả vào chất liệu mới là giấy dó. Tác giả tự ý thức đây chỉ là bước khởi đầu trong một địa hạt mới, nói cách khác là khởi đầu cho một hành trình mới của nghệ thuật”. Và vẫn trên tinh thần thể nghiệm là chính, Bùi Chát nghĩ rằng khi đã chọn nghệ thuật là con đường thì phải luôn luôn bước đi, luôn luôn thể nghiệm
Họa sĩ Phan Trọng Văn – người phụ trách chuyên môn của Maii Artspace nhận định, Thể nghiệm này không chỉ là một cách để khám phá kỹ thuật mà còn là một hành trình tìm kiếm bản sắc cá nhân trong nghệ thuật. Bùi Chát đang mở ra một con đường mới, nơi mà những quy tắc truyền thống có thể được phá vỡ để tạo ra những tác phẩm mang tính sáng tạo và cá tính riêng. Điều này không những thể hiện sự dũng cảm trong việc thử nghiệm mà còn cho thấy sự nhạy bén trong việc kết hợp các yếu tố nghệ thuật khác nhau. Loạt tranh này của Bùi Chát không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật mà còn là một cuộc hành trình khám phá bản thân và nghệ thuật, mở ra những khả năng vô hạn cho sự sáng tạo trong tương lai…
Gieo dó cũng là nơi trí tưởng tượng gặp gỡ trên bề mặt tấm giấy dó đơn sơ, nhưng cũng là không gian biểu tượng cho thế giới bên trong, và cái không gian bên trong này gần với không gian vô hạn của vũ trụ mà người nghệ sĩ tự tạo ra cho chính mình.
Khánh Linh
